Op school gaat het soms mis. Michael (15 jaar) vloog een klasgenoot aan. Logisch, want die provoceerde hem. Of niet? Self staat hem én andere jongeren bij. Ook op school. “Niet door alleen naast ze te staan, maar door hun gedrag te begrijpen en ze daarbij te begeleiden”, vertelt Willem Coenen, onderwijscoördinator bij Self. “Samen met ouders, de school en andere belangrijke mensen in het leven van jongeren.”

Michael* is een rustig ogende, verzorgde jongen van 15 jaar. Hij heeft een autismespectrumstoornis en komt regelmatig in de problemen vanwege zijn gedrag. Ook op school – VSO De Keyzer in Goirle – waar hij sinds kort in een maatwerkklas zit, valt hij niet altijd positief op. Toch heeft hij ook een andere kant. “Hij is intelligent en weet bijzonder goed hoe hij met één vraag iemand kan raken. Als hij dát positief leert inzetten …”

Het zijn de woorden van Willem die hem begeleidt vanuit Self (samen met anderen). Hij kent Michael en weet waar zijn uitdagingen liggen. “Hoe hij zich gedraagt, is niet altijd een bewuste keuze. En hij overziet soms niet, wat dat met anderen doet.” Willem en zijn collega’s helpen hem dat in te zien. Samen kijken ze vooral naar de oorsprong van het gedrag; waar komt het vandaan?

De lange termijn
Leerlingen in de maatwerkklas, krijgen begeleiding op school. Ze hebben gedragsuitdagingen en kunnen daar wel wat hulp bij gebruiken. Die krijgen ze natuurlijk vanuit school, in de vorm van een gedragskundige, een mentor én interne begeleider. Maar sommige leerlingen hebben meer nodig. De begeleiders van Self zijn er voor hen, in de klas en in hun leven.

Wat die begeleiding inhoudt? Willem: “We gaan niet 15 uur per week naast een leerling zitten. Jongeren mogen fouten maken, maar ze moeten hier wel van leren. Wij gaan altijd voor de lange termijn, door de hele context om iemand heen sterker te maken. Daarom werken we samen met de mentor én betrekken we de ouders erbij.” Het is de driehoek: school-gezin-hulpverlening die zo belangrijk is. Self ondersteunt docenten in het werken met jongeren die probleemgedrag laten zien en geeft ook trainingen, bijvoorbeeld in het omgaan met agressie van leerlingen.

Een interne cooling down als druppel
Michael kreeg een aanvaring met een klasgenoot. Die schold hem uit. Michael werd woedend! Willem: “Hij wilde hem aanvliegen, maar een begeleider haalde hem uit de situatie. Michael liep toen helemaal vast. Hij was mega-emotioneel. Hij snapte het niet: hij scheldt mij toch uit?” Dat hij in interne cooling down moest, was de spreekwoordelijke druppel. Hij vond dat zó oneerlijk.”

Samenwerking tussen school, gezin en hulpverlenging
Willem: “Michael en ik hebben gepraat. Daarna hebben zijn mentor en ik overlegd. We probeerden te begrijpen waar gedrag vandaan komt en wat erachter zit. Omdat Michael niet snapte waarom hij een sanctie kreeg en niet zijn klasgenoot, liep het accepteren en succesvol afronden van zijn interne cooling down op niets uit.” Michael moest thuis een gesprek met zijn ouders op school afwachten. Willem: “Gelukkig kon ik die dag al langskomen bij de ouders thuis. Een dag later zat ik met Michael én zijn ouders op school. Vader pakte erg knap zijn rol en stelde zijn zoon duidelijke kaders, maar maakte ook goed contact. Dit hielp enorm in het gesprek. Michael voelde zich gehoord en kon de situatie passend oplossen.”

Positief de vakantie in
Michael zit er nu heel anders bij. “Hij heeft het schooljaar positief afgesloten. En dat werkt zeker door in de vakantie”, glimlacht Willem. En daarna? Dan gaat hij verder in de maatwerkklas. Om uiteindelijk uit te stromen naar een reguliere klas in het voortgezet speciaal onderwijs. Willem: “Uitstroom is altijd het doel. Dat ze er sterker uitkomen met iedereen om hen heen.” En Michael? Die heeft zijn vakantie écht verdiend.

Ook Self op school?
Self is er voor hoog complexe zorgvragen. Bijvoorbeeld voor leerlingen met een onstabiele thuissituatie, die tegen het criminele circuit aanschuren, dreigen uit te vallen óf waarmee het lastig is om contact te maken. We werken niet alleen in het speciaal onderwijs maar ook in het reguliere onderwijs. Wil je meer weten over begeleiding op school? Neem dan contact op met Willem Coenen via Willem@selfdoenwatwerkt.nl.

*Michael is niet zijn echte naam. Die hebben we aangepast vanwege privacyredenen.